شاید شما هم جزء آن دسته از افرادی باشید که این سوال برایشان مطرح شده است که استاندارد ایزو ۹۰۰۱ چیست و چه کارویژه‌ای دارد؟ در واقع ایزو ۹۰۰۱ سندی است که موضوع آن به به کیفیت مربوط شده و در حال حاضر، در تمامی سازمان‌ها به آن عمل می‌شود تا بتوانند گواهینامه مربوط به این سند را دریافت کنند. البته موضوع اصلی این بحث، تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵ است اما بهتر است پیش از آن اطلاعاتی درباره خود این سند داشته باشید.
در واقع این سند نشان‌دهنده پذیرش یک روش جامع برای انجام کاری در جهت بهبود شرایط شرکت و سازمان است. یکی از اصطلاحاتی که به دفعات در این استاندارد به کار برده می‌شود، “سیستم مدیریت کیفیت” است که مربوط به فرآیندهای شرکت شما بوده و اثر آن بر محصولات و خدمات نهایی مشخص می‌شود. به عبارتی سند ایزو ۹۰۰۱ تمام مراحل برنامه‌ریزی، فروش، تحویل و … را در بر گرفته و بر آن نظارت می‌کند. برای تمام این فرآیندها، قوانینی مصوب شده است که تمام شرکت‌ها و سازمان‌ها باید آن‌ها را رعایت کنند. با اخذ ایزو ۹۰۰۱، این موضوع به اثبات می‌رسد که یک ممیز خارجی شرکت شما را مورد بررسی قرار داده است.
تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱
حال که با خود سند استاندارد ایزو ۹۰۰۱ یک آشنایی کلی پیدا کردید، بهتر می‌توانید تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ را درک کنید. پیش از سال ۲۰۱۵، آخرین قوانین این سند در سال ۲۰۰۸ مصوب شده بود، اما در سال ۲۰۱۴ بود که نیاز به تغییر برخی موارد احساس شد و پیش نویسی برای آن ارائه دادند. پس از تایید این پیش نویس، در۲۳ سپتامبر سال ۲۰۱۵ بود که قوانین جدید اعمال شد و شرکت‌ها و سازمان‌ها موظف بودند بر اساس آن عمل کنند.
از مهم‌ترین تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵، می‌توان به تغییرات بنیادین در ساختار استاندارد، بازنگری در کلمات و اصطلاحات، تفکر مبتنی بر ریسک و پیوست‌های سند اشاره کرد. به طور کلی دو متن برای ویرایش نسخه نهایی سند ارائه شد که شامل موارد زیر می‌باشد:
- اصول و واژگان سیستم مدیریت کیفیت
- الزامات سیستم مدیریت کیفیت
در ادامه این مطلب قصد داریم به شکلی جزئی و دقیق، تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵ را نسبت به سال ۲۰۰۸ بررسی کنیم.
تغییر ساختار استاندارد
یکی از مهم‌ترین تغییرات استاندارد iso 9001 را می‌توان بهبود ساختار آن دانست. در واقع این ساختار از ۸ به ۱۰ بخش رسیده و ساختار سطح بالا توسط خود سازمان ایزو ایجاد شده است. با این کار، یکپارچه‌سازی در این سند بهبود پیدا کرده و تمامی استانداردهای جدید مدیریتی، بر اساس همین ساختار ده بخشی بنا می‌شوند.
تغییر تعاریف و اصطلاحات
همانطور که اشاره کردیم، تعاریف و اصطلاحات در سند استاندارد ایزو ۹۰۰۱ دچار تغییرات عمده‌ای شده و واژگان زیادی نیز به آن اضافه شده‌اند. از جمله این اصطلاحات و واژگان می‌توان به مواردی مانند اطلاعات مستند شده، محیط کسب و کار، چشم انداز، ماموریت، راهبرد، برون‌سپاری،پایش، کنترل تغییر و … اشاره کرد.
تفکر مبتنی بر ریسک در سرتاسر استاندارد
در نسخه جدید استاندارد ایزو ۹۰۰۱، تفکر مبتنی بر ریسک کاملا به چشم می‌خورد. البته این بدان معنا نیست که در نسخه پیشین خبری از آن نبوده، بلکه در نسخه‌های قبلی هم به صورت تلویحی وجود داشت؛ اما با انجام تغییرات استاندارد iso 9001 در سال ۲۰۱۵، شاهد صراحت بیشتری در باب تفکر مبتنی بر ریسک به جهت الزام برای استقرار، اجرا، نگهداری و بهبود تدریجی و مداوم سیستم مدیریت کیفیت هستیم.
حذف بند نماینده مدیریت
پیش از انجام تغییرات در سند، در یک بند اشاره شده بود که تمام شرکت‌ها و سازمان‌ها موظف هستند که یکی از مدیران ارشد را به عنوان نماینده مدیریت انتخاب کنند. اگرچه در نسخه جدید نقشی برای نماینده مدیریت پیش‌بینی نشده، اما سازمان‌ها به جهت آگاهی از تغییرات آینده و توسعه و اجرا در تمام مراحل، از نماینده مدیریت استفاده می‌کنند؛ زیرا مدیریت ارشد می‌تواند به نمایندگان مدیریت تفویض اختیار کند. از جمله این اختیارات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- حصول اطمینان از این که سیستم مدیریت کیفیت با الزامات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ انطباق دارد
- حصول اطمینان از این که فرآیندها در حال ارائه خروجی‌های موردنظرشان هستند
- حصول اطمینان از ترویج تمرکز بر مشتری در سرتاسر سازمان
- ارائه گزارش از عملکرد سیستم مدیریت کیفیت و فرصت‌های بهبود
- حصول اطمینان از حفظ یکپارچگی سیستم مدیریت کیفیت در زمان تغییرات سیستم
تعیین دامنه کاربرد سیستم مدیریت کیفیت
پیش از اعمال تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵، اگر زیربندهای بند ۷ موضوعیتی نداشتند، می‌توانستید از آن صرف نظر کنید. در نسخه جدید اگر هر یک از الزامات این استاندارد قابل اجرا نباشد، توجیه برای هر بند مشخص شده و آن بند به کنار گذاشته خواهد شد. البته این موضوع نباید روی مسئولیت سازمان در خصوص حصول اطمینان از انطباق محصول و خدمات، تاثیر داشته باشد.
تغییر سیستم مدیریت کیفیت و فرآیندهای سازمان
این بخش از سند استاندارد معادل بند ۴.۱ الزامات عمومی بوده و موارد زیر در آن اضافه شده‌اند:
- ریسک‌ها و فرصت‌ها مطابق با بند ۶.۱ باید طراحی و اجرا شوند
- توجه به شاخص‌های عملکردی در تعیین معیارها و شاخص فرآیندها
- فرصت‌ها جهت بهبود فرآیندها و سیستم مدیریت کیفیت
تغییرات اقدامات مرتبط با ریسک‌ها و فرصت‌ها
یکی دیگر از تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵، به بند ۶.۱ مربوط است. بر اساس این بند، سازمان باید ریسک‌ها و فرصت‌های مقابل کسب و کار و فرآیند سیستم مدیریت کیفیت را مشخص کند و الزامی برای مدون کردن فرایند مدیریت ریسک وجود نخواهد داشت.
البته توجه داشته باشید که در نسخه قبلی استاندارد نیز، این بند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه قید شده بود اما در نسخه جدید، دیگر بندی به صورت مجرا برای اقدام پیشگیرانه لحاظ نشده و و به صورت تفکر مبتنی برریسک در سراسر سند لحاظ شده است.
تغییرات بند اهداف کیفیت و طرح ریزی سیستم برای رسیدن آن
یکی دیگر از تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵، در بند ۶.۲ مشهود بوده و موارد زیر به آن اضافه شده‌اند.
- الزامات قابل کاربرد را در نظر بگیرند
- مورد پایش قرار بگیرند
- با انطباق محصولات و خدمات و افزایش رضایت مشتری انطباق داشته باشند
- به صورت مناسبی به روزرسانی شوند
- در زمان طرح ریزی چگونگی دستیابی به اهداف، مواردی مثل کارها، منابع، مسئولین، زمان و چگونگی ارزیابی نتایج تعیین شوند
پیوست‌های استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵
به طور کلی با انجام تغییرات استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در سال ۲۰۱۵، ۳ پیوست به آن اضافه شده است که هر کدام به شرح زیر می‌باشند:
- پیوست الف: توضیح ساختار، واژگان و مفاهیم تازه مثل دانش سازمانی، اطلاعات مستند شده، رویکرد مبتنی بر ریسک، محیط کسب و کار، محصولات و خدمات و کنترل محصولات و خدمات برون سپاری
- پیوست ب: کاهش اصول مدیریت کیفیت از ۸ به ۷
- پیوست ج: استانداردهای مدیریت کیفیت ایزو ۱۰۰۰۰
جمع‌بندی
در این مطلب با کارکرد و وظیفه استاندارد ایزو ۹۰۰۱ به صورت کلی آشنا شدیم و اشاره کردیم که این سند در سال ۲۰۱۵ دچار تغییراتی اساسی شد. بنابراین در این مطلب عمده این تغییرات را بررسی و به آن پرداختیم. در صورتی که مطالب فوق را با اصل سند تطابق دهید، درک بهتری از آن به دست خواهید آورد.
همین حالا جهت اخذفوری iso9001 اقدام نمایید.
بدون دیدگاه